Zwykle staram się dać bardziej kontrowersyjny tytuł, ale ten temat jest tak kluczowy dla każdego, że nie trzeba dodatkowo kusić ludzi by klikali. I jeśli ktoś szuka tu informacji, czy wzrośnie, czy spadnie i gdzie kupić to niestety nie znajdzie, bo się na tym nie znam. Będzie o czymś zupełnie innym: jak przemiany etniczne wpłyną na rynek nieruchomości.

O tym, że ludzie uciekają z prowincji do metropolii (tzw. Big5) wiadomo nie od dziś. Jest to proces trwający „od zawsze”, bo już przed wojną tak migrowali. Na wsiach można dziś spotkać domy „za darmo” tzn. dom z działką kosztuje tyle samo, albo mniej, niż sama działka. A w wielkich miastach za taką cenę to może być trudno kupić nawet miejsce parkingowe. O patologii rynku nieruchomości napisano mnóstwo książek jak „13 Pięter”, „Nie ma i nie będzie”, „Patopaństwo”. Nawet na blogu poruszałem ten temat kilka razy.

Ale dziś będę pisał o innym aspekcie: w Polsce nie ma instytucjonalnego rasizmu jak w USA, czy (jeszcze!) klasizmu jak w UK. I mimo zmian ostatnich 30 lat jesteśmy społeczeństwem relatywnie egalitarnym, otwartym i szczerym. U wszystkich w rodzinie dominuje dysonans między chłopskimi przodkami a kulturą sarmacką. Co się przekłada na to, że w Polsce w porównaniu do Zachodu jest dużo “werbalnego rasizmu” ale nie ma u nas dyskryminacji ukrytej w przepisach prawa. Także odsetek przemocy na tym tle jest relatywnie niewiele: ciągle łatwiej było dostać w zęby w ‘9x za to że się było z innej dzielnicy, niż dziś za to że się jest z innego kontynentu. Nie chcę tu bagatelizować tej kwestii, ale ludzie z visible minorities(*) mówią, że jeśli spotykają się z niechęcią w Polsce, to jest ona wyrażana wprost, bez fałszywego udawania że jest się tolerancyjnym, jak to miewa miejsce na Zachodzie.

Nie mamy całego ukrytego aparatu instytucjonalnej dyskryminacji, który na Zachodzie służy do dyskretnego apartheidu po liniach klasowo-rasowych. Co to oznacza w praktyce? Otóż w Polsce nie ma żadnych homeowner associations (HOA), grammar schools (czyli elitarnych płatnych szkół z rekrutacją opartą o wyniki - u nas wszystkie licea przyjmują na podstawie egzaminów), rekrutacji na uczelnie w oparciu o to, gdzie studiowali rodzice etc. Nie ma też  policji kontrolowanej bezpośrednio przez najniższe szczeble samorządu, finansowania usług publicznych z lokalnego podatku od nieruchomości ani jakieś instytucjonalizacji osiedlania imigrantów czy respektowanych przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym. Jednymi słowy nie ma u nas żadnych mechanizmów państwowo-politycznych które pozwoliły uprawiać zachodniej wyższej klasie średniej splendid isolation od "wielokulturowych wspólnot/kolorowej hołoty" (*). U nas liberalne elity dużo bardziej bezpośrednio są narażone na skutki swojej krótkowzrocznej polityki migracyjnej. Jak to działa na Zachodzie? Szkoły są silnie rejonizowane, dzielnice homogeniczne urbanistycznie, a przez to klasowo/majątkowo i w konsekwencji etnicznie. Imigranci trafiają do dzielnic imigranckich, a liberalna wyższa klasa średnia żyje w swoich idyllicznych osiedlach napawając się swoją nienachalną tolerancją.

Z drugiej strony w Polsce panuje totalna wolna amerykanka w kwestii przyjmowania imigrantów i w sumie w ciągu dekady nadrabiamy deficyty Zachodu na które on potrzebował przynajmniej półwiecza. I zamiast tej kultury wypychania migrantów z świata liberalnej elity, u nas można sobie kupić duży dom w dzielnicy willowej i przerobić go na mikrokawalerki dla półlegalnych imigrantów z Azji czy Afryki i w żaden sąsiad nie może nam tego zabronić. Żadne Żoliborze, Saskie Kępy i Konstanciny nie są bezpieczne, liczy się zwrot z metra który da się wycisnąć, a duże wille mają porównywalne koszty za metr co mieszkania z wielkiej płyty. I jedne i drugie są rozsiane gdzie popadnie z powodu woluntaryzmu urbanistycznego, oraz wymuszonego egalitaryzmu PRLu. Do tego dochodzi, znana najbardziej z Krakowa, zabudowa każdego wolnego ara przestrzeni tak, by można było sobie podać przez balkon rękę z sąsiadem. Tworzy to idealny potencjał na slumsy, które dekadę temu były sprzedawane jako luksusowe apartamenty dla klasy średniej. 

O ile na Zachodzie, to ten instytucjonalny klasizm, rasizm, urbanizm i samorząd lokalny miał aparat do „miękkiego apartheidu”, tzn. by bronić dzielnic lokalnego patrycjatu od problematycznej migracji, to u nas wszystko poszło na żywioł i jednostkowa swawola jest przekładana nie tylko nad interes społeczny ale i nad własny interes klasowy. Coś czego na mieszczańskim Zachodzie jest dużo mniej. U nas zaś szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie, więc mamy osiedla willowe koło pól gdzie się wylewa obornik. Gdzieś w pobliżu jest mała manufaktura mebli i kurza ferma, więc co szkodzi przerobić kilka takich podmiejskich rezydencji na hotele robotnicze? Dojazd jest fatalny w każdą stronę, więc upychanie pracownika daleko nie ma sensu. Poza tym u nas nigdy nie było tak radykalnych różnic między dobrymi i złymi dzielnicami a już na pewno dobre i złe dzielnice nie sąsiadowały u nas geograficzne, jak to się zdarza w USA. W miastach jak Kraków czy Poznań przychodzi dziś z Warszawy moda na mieszkanie w kamienicy, podczas gdy 20 lat temu mieszkanie w kamienicy było synonimem pochodzenia z patologicznej rodziny. Wszystko jest płynne i nawet „block busting” (subsydiowane przez mafie deweloperskie osiedlanie problematycznych imigrantów w osiedlach klasy średniej by ją przepłoszyć na nowe inwestycje, znane z USA już 100 lat temu) nie jest potrzebny, bo miasta w większości nie wymuszają struktury urbanistycznej.

To oznacza, że w Polsce nawet nie ma za bardzo możliwości by "uciec na przedmieścia" od przestępczości jaka towarzyszy niekontrolowanej migracji, jak to robiło się w USA, bo u nas te przedmieścia są tak samo chaotyczne jak centra miast. Bezpieczeństwo grodzonych osiedli jest też iluzoryczne, nawet na Wilanowie nie można czuć się bezpiecznie: raz, że przestępcy opanowali sztukę otwierania bramek podając się np za kurierów; dwa, że z punktu widzenia deklasacji osiedla każdy może swój domek szeregowy czy apartament przerobić na pokoje i wynająć komu chce, co w USA w świecie rządzonym przez HOA jest po prostu niemożliwe. Zaś nowobogaccy i aspirujący budujący swoje wille na podmiejskich wsiach są przeważnie w konflikcie z rdzennymi mieszkańcami wsi, więc najważniejszy mechanizm zapewniania sobie bezpieczeństwa, czyli silna wspólnota, jest naszej warcholskej duszy obcy i sami go sobie podkopujemy.

Z racji tej, że  poczucie bezpieczeństwa na ulicach w Polsce trwa może ostatnie 15 lat i to tylko w dużych miastach, to my mamy dużo większą tolerancję na “burdel”, bo ciągle jest dużo lepiej niż w latach '9x, które w miastach „upadłych” jak stereotypowy Wałbrzych od razu płynnie przechodzą w lata 203x i klimat MadMaxa. Przypomina to trochę mechanizm z Neapolu i Palermo, gdzie z racji tego że tam zawsze było niebezpiecznie i władza centralna miała małe przełożenie na realia lokalne, to przedstawicieli visible minorities jest tam mniej na ulicach niż w takim Mediolanie. Bo co to za interes uciekać z Egiptu czy jakieś Kinszasy do Neapolu by lokalna mafia zrobiła z ciebie niewolnika, nawet za bardzo żyć z przestępstw się nie da, bo jest duża konkurencja od strony tubylców. Trochę taki syndrom w Polsce jak Łódź, Bytom, Zabrze czy Sosnowiec.

Może się okazać, że nasza nowa klasa wyższa/biznesu co “przycwaniakowała” i kupiła dużo fajnych mieszkań na wynajem w Big5 sabotują sami siebie, bo jednocześnie są motorem ściągania dużej liczby egzotycznych imigrantów do pracy - zarówno jak pracodawcy jak i klienci - a gastarbaiterzy z racji profilu demograficznego, specyfiki pracy, oraz miejsca na krzywej transformacji kultur są naturalnym elementem kryminogennym (*). I z czasem będą tym „Januszom Biznesu/Rentierki” obniżać ceny nieruchomości. Tu rozmija się interes między deweloperami a inwestorami w kawalerki na wynajem, bo spadek wartości mieszkania po sprzedaży nie jest problemem dewelopera tylko inwestora. 

Polski warchoł jest mieszanką sarmackiego rozmachu i chłopskiej pazerności, więc mieszkań na wynajem, tak samo jak morgów, się nie sprzedaje. I tak jak chłopi tak mieli, że mieli obsesję wydawania wszelkich nadwyżek na powiększenie areału, tak nasza aspirująca upper middle class postawiła na jednego inwestycyjnego konia: mieszkania. Geny chłopskie okazują się silniejsze niż sarmacki rozmach i zgaduję że nawet nasi skądinąd cwani politycy nigdy nie spieniężą tych nieruchomości, a już na pewno nie “na górce”. Co najwyżej widzimy jakąś dywersyfikacja nadwyżek w Hiszpanii, z powodu strachu przed wojną. Ale to nie będzie nic tak poważnego jak krajowy boom inwestycyjny, bo za granicą nie da “dogadać się” po polsku dzięki znajomościom z podwórka z lat '80 i załatwić rzeczy które są formalnie na granicy legalności.

Stąd przychyliłbym się do scenariusza, że czeka nas bardzo dużo prób manipulacji rynkiem, by tylko nie pozwolić na urealnienie strat (jak ktoś chce zobaczyć jak zmieniają się ceny mieszkań realnie niech sobie je przeliczy na złoto). Ale to nie jest zbyt duża sztuka tak przewidywać, skoro to się dzieje od dawna, co widać bo PiSowskim BK2 i platformerskim kredycie 0:) 

PS We fragmentach (*) opisujących migracje w złym świetle nie chodzi o jakieś konkretne tezy etniczno-religijne, tylko dwa proste fakty: (a) Migrant to przeważnie młody mężczyzna, a młodzi mężczyźni są źródłem 80% problemów; zawsze tak było: czy to przy budowie Nowej Huty, czy w armii Aleksandra Wielkiego, czy na tzw. Jumie. (b) Niebiałych migrantów widać, więc dużo szybciej będziemy podświadomie zaalarmowani ich liczbą, niezależnie czy są jakimś realnym problemem czy nie.

	dynamitard
	3 kwietnia 2025 10:35